Higiena jamy ustnej - Roman Kiriczenko - Twój Dentysta

1. Ogólne zasady higieny

2. Instrukcje higieniczne dla użytkowników aparatów ortodontycznych stałych.

3. Instrukcje higieniczne dla użytkowników aparatów ruchomych.

4. Instrukcje higieniczne dla użytkowników protez ruchomych.

5. Instrukcje higieniczne dla użytkowników koron i mostów.

6. Porady dla dzieci.

7. Przybory do higieny.

Pamiętaj - higiena jamy ustnej jest ważnym elementem zdrowia ogólnego.

Doświadczone oko dentysty, po przebadaniu jamy usnej 

jest w stanie wyczytać wiele na temat aktualnego ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

1. Zęby należy myć dwa razy dziennie - rano po śniadaniu i wieczorem przed snem. Minimalny czas samego szczotkowania powinien wynosić 2 min. Podczas mycia należy całkowicie usunąć resztki pokarmowe i płytkę bakteryjną tzn. biało-żółty, śliski nalot na zębach. Rano wystarczy samo szczotkowanie, ale wieczorem na higienę trzeba poświęcić więcej czasu. Podczas snu wydzielanie śliny znacząco spada, co gwałtownie podnosi ryzyko powstania próchnicy. Po umyciu zębów, tą samą szczoteczką lub specjalnie do tego przeznaczoną usuwamy nalot z języka, następnie nitkujemy przestrzenie międzyzębowe i na koniec płuczemy jamę ustną specjalnym płynem. Ważne żeby po tych czynnościach nic nie spożywać i nie podjadać w nocy. Warto zaopatrzyć się w irygator, który znacząco podnosi skuteczność higieny. W ciągu dnia po każdym posiłku polecam żucie gumy z ksylitolem.
   

 

2. Stałe aparaty ortodontyczne ze względu na swoją budowę i długi czas leczenia drastycznie podnoszą ryzyko próchnicy, dlatego higiena i dieta (pozbawiona słodyczy) muszą być konsekwentnie przestrzegane. Oprócz normalnej szczoteczki (ręcznej lub elektrycznej) należy wdrożyć czyszczenie małą szczoteczką międzyzębową. Nie można zapominać też o czyszczeniu języka, nitkowaniu i płukaniu specjalnym płynem. Szczególnie polecanym i skutecznym urządzeniem podnoszącym skuteczność czyszczenia jest irygator.

3. Wszelkie aparaty ortodontyczne wyjmowane należy czyścić dwa razy dziennie, po wyjęciu z buzi, szczoteczką i pastą do zębów. Jeżeli aparat pokryje się warstwą kamienia trudną do usunięcia w sposób mechaniczny, to można zanurzyć go na 10 min w roztworze kwasku cytrynowego.

4. Wszystkie wyjmowane protezy stanowią dodatkową retencję dla pożywienia i w znaczący sposób podnoszą ryzyko próchnicy. Należy o tym pamiętać i po każdym posiłku wypłukać buzię i umyć protezy pod bierzącą wodą. Jeżeli protezy nie są regularnie wyjmowane i myte, to zalegający pokarm doprowadza do próchnicy zębów, przykrego zapachu z ust i stanu zapalnego dziąseł i błony śluzowej jamy ustnej. Dwa razy dziennie, zęby oraz protezy trzeba umyć szczoteczką i pastą do zębów. Jeżeli po dłuższym okresie użytkowania dojdzie do nadmiernego zabrudzenia, które nie poddaje się czyszczeniu mechanicznemu, to można kupić w aptece środki do chemicznego czyszczenia lub zastosować napar z zioła Czystek. Do usunięcia kamienia sprawdza się roztwór kwasku cytrynowego.
   Jeżeli w czasie użytkowania protezy dojdzie do podrażnienia błony śluzowej - płukanie ziołami (szałwia, rumianek, kora dębu) lub roztworem przegotowanej wody z solą i sodą przyspieszą gojenie. Poważne odleżyny oraz zranienia należy skontrolować u stomatologa.
   Na noc protezy ruchome należy wyjąć, aby dziąsła i błona śluzowa uległy regeneracji. Od tej zasady są wyjątki. Pacjenci, u których zotało niewiele zębów mogą po wyjęciu protez przygryzać się w policzki i język podczas snu, czuć nadmierne rozchwianie zębów i ból po przebudzeniu. W tej sytuacji można spać w protezach (po uprzednim umyciu), ale należy koniecznie robić przerwy w noszeniu w ciągu dnia. Protezy akrylowe i szkieletowe na metalu przechowuje się na sucho, natomiast protezy elastyczne , aby nie straciły swoich właściwości powinny być przechowywane w czystej wodzie. Osoby użytkujące tzw. mini protezy muszą wyjmować je na noc ze względu na małe wymiary i niebezpieczeństwo zadławienia, połknięcia lub aspiracji do dróg oddechowych.
   Protezy nie używane dłuższy czas mogą przestać pasować z powodu wędrówki własnych zębów.
   W przypadku uszkodzenia protezy (pęknięcie, złamanie, wypadnięcie zęba) nie należy jej używać lub podejmować próby naprawy we własnym zakresie, lecz osobiście zgłosić się do lekarza w celu ustalenia przyczyn uszkodzenia i naprawy.

Miękka - dla krwawiących i podrażnionych dziąseł oraz zębów mocno rozchwianych.

Średnia - najczęściej stosowana- dla osób ze zdrowym przyzębiem.

Twarda - nie powinna być stosowana do mycia zębów (jest zbyt agresywna), nadaje się tylko do czyszczenia protez i aparatów ortodontycznych ruchomych.

Szczoteczkę zmieniamy co kilka miesięcy, gdy stwierdzimy, że włosie jest powyginane w różne strony.

Szczoteczka ręczna czy elektryczna? Zarówno jedną jak i drugą można skutecznie doczyścić zęby natomiast trzeba znać różnicę w technice szczotkowania. Generalnie szczoteczką elektryczną nie wykonuje się gwałtownych ruchów szorowania tylko przesuwa się powoli od zęba do zęba. Dzięki temu, że posiada małą część pracującą jest w stanie doczyścić trudno dostępne miejsca takie jak wyrastające w policzek ósemki. Szybko pracująca główka skraca czas mycia i tym też góruje nad szczoteczką ręczną.

Dla dzieci warto kupić kolorowe, ręczne szczoteczki z małą główką i miękkim włosiem.

• PASTA DO ZĘBÓW
  

Jest mocno przereklamowana. Nie należy się łudzić, że usunie wszystkie schorzenia wymienione na opakowaniu. Jest tylko środkiem wspomagającym. Dodatkowo większość past zawiera środki szkodliwe dla zdrowia takie jak fluor, parabeny, triklosan, SLS- Sodium Lauryl Sulfate i z tego powodu powinny być używane w bardzo małej ilości. Najlepiej używać past dla dzieci, które zawierają najmniej tych substancji. Prawda jest taka, że dobra higiena jamy ustnej zależy od regularnego i dokładnego mycia, diety bez słodyczy i od ogólnego stanu zdrowia, a nie od zastosowania konkretnej pasty. Zęby można doczyścić równie dobrze tylko samą szczoteczką.

 Razem ze szczoteczką stanowi główne narzędzie do czyszczenia mechanicznego, ponieważ sama szczoteczka nie jest w stanie skutecznie doczyścić przestrzeni międzyzębowych. Warto kupować nitki woskowane i spłaszczone, aby lekko wchodziły między zęby. Należy wprowadzać je powoli, ruchem piłującym tak aby nitka nie kaleczyła brodawek dziąsłowych. Zbyt mocne naciskanie na dziąsło spowoduje krwawienie i recesje dziąseł.

Jest kolejnym ważnym elementem w codziennej higienie i powinien na stałe zagościć w naszej łazience. Intensywne płukanie spowoduje to, że substancja czynna dotrze wszędzie tam gdzie szczoteczka i nitka nie były w stanie doczyścić. W tym miejscu znowu należy zaznaczyć, że płyny ze sklepu, podobnie jak i pasty zawierają oprócz substancji dobroczynnych wiele składników szkodliwych takich jak alkohol, fluor, triklosan, parabeny, laurylosiarczan sodu. Jestem zwolennikiem stosowania płynów, które mają tylko zdrowotne działanie, bez skutków ubocznych, np.

- woda przegotowana ze szczyptą soli himalajskiej i sody

- woda utleniona lekko rozcieńczona ze zwykłą wodą

Bardzo skuteczna urządzenie do mycia zębów, które jest niedocenianie i mało znane. Polecam je każdemu do codziennej higieny, a szczególnie osobom w trakcie lecznia ortodontycznego aparatami stałymi oraz posiadającym stałe uzupełnienia protetyczne ( korony, mosty). Jego działanie polega na wytwarzaniu cienkiego strumienia wody pod ciśnieniem. Prowadząc specjalną końcówkę po zębach skutecznie wypłukujemy resztki pokarmowe.

Polecana jest dla osób użytkujących stałe aparaty ortodontyczne lub mosty protetyczne. Mała część pracująca jest w stanie doczyścić zęby między zamkami ortodontycznymi i pod przęsłem mostu.

• WYKAŁACZKA
  

Jest przydatna do wyjmowania resztek jedzenia z dużuch szczelin międzyzębowych i spod mostów protetycznych.

W ciągu dnia można dodatkowo wspomóc nasze zęby żując po każdym posiłku gumę z ksylitolem. Substancja ta hamuje rozwój bakterii, które są jedną z przyczyn powstawania próchnicy. Nie ma działań ubocznych. Nie podnosi poziomu cukru we krwii, przez co może być stosowana przez diabetyków. Żuć należy max 5 min z zamkniętą buzią (nie rozmawiamy w tym czasie). Długotrwałe żucie wpływa niekorzystnie na staw skroniowo-żuchwowy. Nie polecam ogólnie dostępnych gum, które są słodzone szkodliwymi, sztucznymi substancjami tj. aspartam (E951), acesulfam K (E950 ), sacharyna (E954).